در دنیای امروز، با پیشرفت‌های حاصل‌شده در حوزه‌های روانشناسی و علوم شناختی، شناخت و تشخیص اختلالات روانی به امری ضروری و حیاتی برای بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا بدل گردیده است. دو اختلال شایع که ممکن است در زندگی روزمره افراد تاثیرگذار باشد، اختلال اضطراب اجتماعی (Social Anxiety Disorder) و اختلال طیف اتیسم (Autism Spectrum Disorder) هستند. این دو اختلال اگرچه ممکن است در برخی جنبه‌ها به یکدیگر شبیه باشند، اما در واقعیت، تفاوت‌های قابل توجهی دارند که در این مقاله به بررسی آن‌ها خواهیم پرداخت.

اختلال اضطراب اجتماعی

اختلال اضطراب اجتماعی، که به اختصار SAD نیز نامیده می‌شود، به عنوان یک اضطراب شدید و مزمن در موقعیت‌های اجتماعی شناخته می‌شود. افراد مبتلا به این اختلال معمولاً از ترس و نگرانی در مورد قضاوت و ارزیابی دیگران رنج می‌برند. این ترس می‌تواند به حدی باشد که فرد را از شرکت در تعاملات اجتماعی بازدارد. برخی از علائم و نشانه‌های این اختلال شامل موارد زیر است:

1. ترس از ارزیابی منفی: افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی به شدت نگران این هستند که دیگران آنها را به عنوان ضعیف، خجالتی یا ناوارد ببینند.
2. اجتناب از موقعیت‌های اجتماعی: بسیاری از افراد با این اختلال ممکن است از موقعیت‌های اجتماعیavoidable منحرف شوند یا حتی از شرکت در فعالیت‌هایی که نیازمند تعاملات اجتماعی هستند، خودداری کنند.
3. علائم جسمی: در هنگام مواجهه با موقعیت‌های اجتماعی، ممکن است افراد مبتلا دچار علائمی چون تپش قلب، تعریق، خشک شدن دهان و حتی حملات پانیک شوند.

اختلال طیف اتیسم

اختلال طیف اتیسم، به عنوان یکی از اختلالات توسعه‌ای، به مشکلاتی مرتبط با ارتباطات اجتماعی و تعاملات انسانی اشاره دارد. افراد مبتلا به اتیسم ممکن است در برقراری ارتباطات اجتماعی و درک نشانه‌های اجتماعی دچار ناکارآمدی باشند. برخی از نشانه‌های کلیدی اتیسم شامل موارد زیر است:

1. اختلال در ارتباطات اجتماعی: افراد مبتلا به اتیسم ممکن است در برقراری ارتباط غیرکلامی و کلامی، از جمله ناتوانی در برقراری تماس چشمی، دچار مشکل باشند.
2. عدم درک نشانه‌های اجتماعی: افراد مبتلا به اتیسم ممکن است از توانایی درک احساسات و واکنش‌های دیگران ناتوان باشند و به طور کلی در تعاملات اجتماعی دچار چالش باشند.
3. علایق و رفتارهای تکانشی: افراد مبتلا به اتیسم ممکن است علاقه‌های خاص و محدود داشته باشند و رفتارهای تکراری نشان دهند.

تفاوت‌های کلیدی

با وجود شباهت‌هایی که ممکن است این دو اختلال با یکدیگر داشته باشند، تفاوت‌های عمیقی نیز در زمینه‌های مختلف وجود دارد:

1. منشاء اضطراب: در اختلال اضطراب اجتماعی، اضطراب نتیجه ترس از قضاوت و ارزیابی اجتماعی است، در حالی که در اتیسم، افراد به طور کلی در تعاملات اجتماعی دچار چالش هستند و اضطراب ممکن است ناشی از عدم درک موقعیت‌های اجتماعی باشد.
2. طبیعت تعاملات اجتماعی: افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی عمدتاً تمایل دارند که در تعاملات اجتماعی شرکت کنند، اما بر اثر ترس از قضاوت و انتقاد، به طور مداوم دچار اضطراب می‌شوند. از طرف دیگر، افراد مبتلا به اتیسم ممکن است به صورت ذاتی از تعاملات اجتماعی اجتناب کنند و علاقه‌ای به برقراری ارتباط با دیگران نداشته باشند.
3. نگرش به خود: در اختلال اضطراب اجتماعی، فرد معمولاً از نظر شناختی به خود اعتماد ندارد و نگرانی‌های زیادی در مورد نحوه ارزیابی خود دارد. این در حالی است که در اتیسم، فرد ممکن است نسبت به خود و توانایی‌های خود شناختی متفاوت داشته باشد و به دلایل مختلف ناتوانی در برقراری ارتباط با دیگران احساس کند.

تشخیص و درمان

تشخیص هر یک از این اختلالات نیازمند توجه خاص به نشانه‌ها و رفتارهای بیمار است. پزشکان معمولاً از مصاحبه‌های بالینی، آزمون‌های روانشناختی و نظرسنجی‌های استاندارد بهره می‌برند. درمان هر یک از این اختلالات می‌تواند شامل روان‌درمانی، دارو درمانی و تکنیک‌های شناختی-رفتاری باشد.

در اختلال اضطراب اجتماعی، درمان به حذف یا کاهش نگرانی‌های اجتماعی فرد کمک می‌کند و توانایی او را در برقراری ارتباطات اجتماعی تقویت می‌کند. در اختلال طیف اتیسم، تمرکز بر تقویت مهارت‌های اجتماعی، ارتباطی و حل مسئله است.

نتیجه‌گیری

در نهایت، هر دو اختلال اضطراب اجتماعی و اتیسم می‌توانند به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی فرد تأثیر بگذارند. شناخت تفاوت‌های بین این دو اختلال می‌تواند در تشخیص صحیح و درمان بهینه کمک شایانی کند. با درک عمیق‌تر از مشکلات و چالش‌های هر یک از این اختلالات، می‌توانیم به ارائه حمایت‌های لازم به افرادی که از این مشکلات رنج می‌برند، بپردازیم و به آنها کمک کنیم تا زندگی بهتری را تجربه کنند.